جنگِ روایت ها ، این داستان : مَهسا امینی!
لینک مطالعه در سایت خبری جهان نیوز
در جنگ های آینده نحوه روایت هاست که پیروزی ها یا شکست های بزرگ را رقم می‌زند، پس ناچاریم برای شناخت زمین بازی و بازیگران جنگی که این روزها بیشتر آن را درک میکنیم بیش از بیش تلاش کنیم.
جنگ روایت ها، جنگی است که در ماه های اخیر نیز رهبر انقلاب بعد از سال ها از آن با عنوان جهاد تبیین یاد کردند. حادثه تلخ مهسا امینی بار دیگر ما را به جنگی جدید کشانده که همه سربازان و دلسوزان کف میدان تا اهالی رسانه را به واکنش وا داشته است.
اما از الزامات رویکرد مناسب در این جنگ جز با آگاهی و دقت به نکات زیر ممکن نخواهد بود.
روایت اول را چه کسی می‌گوید؟
این سوالی است که جواب آن نصف مسیر پیرزوی است! معمولا اولین روایت ها بدون توجه به درست و غلط بودن آن مورد توجه رسانه ها و افکار عمومی قرار می‌گیرد.
به طوری که خیلی از شبکه ها و بنگاه های خبری داخلی یا خارجی با علم به این نکته بسیاری از اخبار مد نظر خود را منتشر کرده و هزینه های زیادی بابت انتشار انبوه آن می‌کنند و بعد از افشا شدن اصل ماجرا با اعلامیه کوچکی در گوشه ای، روایت اولیه را تکذیب می‌کنند.
در واقع نوشدارو بعد از مرگ سهراب را با تمسخر به خورد مخاطبی می‌دهند که اولین روایت را شنیده و روایت غالب بر ذهنش گشته است.
این در حالی است که بسیاری از همین کانال ها و شبکه ها حتی با فهمیدن اصل ماجرا نه تنها به روایت غلط خود پایان نمی‌دهند بلکه از آن عبور کرده و به نحوی دیگری اخبار همسو با سیاست های خود را پوشش می‌دهند.
اولین خبر ها بعد از فوت مهسا امینی این‌بار با تاخیری کمتری از حادثه منتشر شد اما به دلیل کامل نبودن روایت توسط رسانه های داخلی ، رسانه های معاند شروع به شایعه پراکنی در مورد نحوه فوت ایشان کردند و اولین روایت را با عنوان قتل به گوش مخاطب رساندند!
اگر رسانه های داخلی با هدایت مسئولین امر اولین روایت را به هنگام و کامل به مخاطب عرضه می‌داشتند بسیاری از امواج دروغ و شایعه و هرج و مرج که منجر به گمراهی و عدم شفافیت ماجرا می‌شود از بین رفته بود.
اینجاست که ما به عنوان مخاطب نیز باید دریچه نگاه خود را عوض کنیم و بجای تصمیم گیری زود هنگام در مواجهه با اخباری که روزانه به گوش مان میرسد کمی صبور باشیم تا روایت کامل را از منابع معتبر مطلع شویم.
سرمایه ای به نام اعتماد !
اما چه می‌شود که حتی برخی از مردم روایت های دسته اول و حتی کامل را باور نمی‌کنند و با گیجی مفرط خود را بدست امواج طوفانی مجازی می‌سپارند؟
همانطور که گفته شد روایت اول حلال نصف مساله است. یکی دیگر از مهم ترین معیار ها و المان های جلب توجه افکار عمومی، جلب اعتماد است!
اعتماد یکی از مهم ترین سرمایه های اجتماعی در همه جوامع بشری است که با گسترش رسانه بیش از بیش مورد اهمیت همگان قرار گرفته است. باید اذعان داشت که رسانه ها هیچ سرمایه ای بالاتر از اعتماد ندارند. اگر اعتماد نباشد رسانه ها نمی‌توانند به صورت بلند مدت توجه ها را به خود جلب کنند!
اعتماد در واقع اصل اساسی امتداد قدرت در جوامع جدید است!
قطعا اتفاقات خواسته و ناخوسته زیادی در نظام جمهوری اسلامی ایران رخ داده است و دشمنی های زیادی شکل گرفته است تا بخشی از این اعتماد مردمی نسبت به داخل سلب شود. خیلی از این دلایل مربوط به درون و از روی ضعف و ناآگاهی شکل گرفته و خیلی از آن ها توسط دشمن خارجی به صورت هدفمند و مستمر پمپاژ می‌شود!
در ماجرای مهسا امینی تنها مساله گشت ارشاد و مساله حجاب مورد توجه قرار نمی‌گیرد. بلکه بسیاری از مسائل که از قبل برای مخاطب باعث بی اعتمادی شده پیش کشیده می‌شود تا او از مساله اصلی فاصله بگیرد از منبع حقیقی خبر جدا شود و با اتکا بر برخی زخم ها و اشکالات موجود بر پیکره کشور اعتماد را نسبت به راویان داخلی از دست داده و نهایتا خط سیری را در اعتراض به این ماجرا پیش بگیرد که هدفش از انتقاد به نحوه برخورد تبدیل به انتقاد به کل سیستم شود!
متاسفانه ضعف نهادهای موثر در زمینه اعتماد عمومی نقش بسزایی در باورپذیری روایت ها دارد و معاندین داخلی و خارجی با آگاهی از این مشکلات زیربنایی سوار بر ضعف های جامعه و امواج رسانه ای می‌شوند و جهت رسیدن به امیال سیاسی و قدرت طلبانه خود هیچ ابایی از بهره وری از یک مرحومه و حتی کشته سازی در آینده نخواهند داشت!
در واقع سرمایه هایی که مغفول می‌ماند دزدیده می‌شوند و اعتمادی که جلب نشود مورد هجوم لاشخورهای رسانه ای واقع خواهد شد!
از برجسته سازی تا انفجار اعصاب!
مروری کوتاه بر وقایع اخیر نشان می‌دهد رسانه هنوز هم با شیوه قدیم مورد بهره برداری قرار می‌گیرد و متاسفانه هنوز هم عده زیادی از مخاطب مورد شلیک رسانه ای قرار می‌گیرند.
میزان توئیت های زده شده برای مهسا امینی و هشتگ گذاری برای او میلیونی بوده است که اکثرا در حمایت از او و انتقاد به گشت ارشاد زده شده است اما بررسی ها نشان می‌دهد کل این توئیت ها توسط هزاران کاربر شکل گرفته است و این آمار معنا دار یعنی پای ربات ها و برجسته سازی عامدانه موضوع در میان است!
ماجرا تا جایی پیش می‌رود که موج منفی از افراد سیاسی و چند روحانی به یک فوتبالیست و چند سلبریتی کشیده می‌شود و فضای عمومی از معاندین داخلی و خارجی یکصدا تنها یک مساله را پررنگ تر از هر مساله دیگر با لحنی عصبانی تکرار می‌کنند!
باز هم همان روش تکراری همیشگی!
یک خبر بدون توجه به جوانب حقیقی ماجرا منتشر می‌شود ابعاد مظلومانه به خود می‌گیرد و به گونه ای از طریق شبکه های اجتماعی برجسته سازی می‌شود که گویی هیچ گونه اتفاقاتی از این دست که غیر عامدانه و بر اثر بیماری شخص بوده نه تنها در هیچ تاریخی رخ نداده که گویی هیچ جای جهان ظلم حقیقی و مشهودی بالاتر از این رخ نداده و نمی‌دهد به طوری که همه هجمه ها به سمت نظام و نیروی های انتظامی روانه می‌شود!
حتی مرفهین بی درد و حقوق بگیرانی که آنسوی مرزها بی آنکه زره ای پاچه شلوارشان خاکی شود اتو کشیده می‌آیند و همه را دعوت به مبارزه می‌کنند و تر و خشک را با هم می‌سوزانند!
ماجراهای متعددی در طول سال ها و روزها و ساعت ها در جای جای این جهان و این کشور رخ می‌دهد که تنها مهسا امینی ها مورد بهره برداری سیاسی و رسانه ای قرار می‌گیرند چرا که علاوه بر عدم توجه ما در نحوه روایت و مسائل مطرح شده، سوژه مرحومه امینی از لحاظ قومیتی، موضوع اجتماعی، قشر زنان، تهییج غیرت عمومی و قید زمانی دولت فعلی، طعمه خوبی برای عقده های فروخورده و کنیه توزانه قشرهای سیاسی است.
ماجرا ساده است: برجسته سازی یک حادثه برای عموم مخاطبین از هر قشری ، اهرم فشاری برای ترور ذهنی افکار عمومی، انفجار اعصاب و کشاندن مردم پای هرج و مرج های آینده است.
باید بیاموزیم که صرفا جزئی از تاریخ روایت شده نباشیم و با فهم درست از موقعیت ها و حتی با روایت های خودمان تاریخ سازباشیم!
هر تیر برق یک آخوند